Wynagrodzenie podczas niewykonywania pracy

Jak wiadomo, wynagrodzenie to jeden z ważniejszych elementów umowy o pracę. Stanowi również niezbywalne prawo pracownika. Wynagrodzenie przysługuje pracownikowi za wykonaną pracę, jednak prawo mówi o pewnych sytuacjach, w których pracownik nieświadczący pracy również je otrzyma. 

Zasada ryzyka pracodawcy

Zasada ta wiąże się z art. 80 Kodeksu pracy, który mówi, że pracownik zachowuje prawo do wynagrodzenia za czas niewykonywania pracy jeśli przepisy prawa pracy tak stanowią. 

 

Przypadki, w których pracownik nieświadczący pracy ma prawo do wynagrodzenia (według ustawy)

Do ustawowych przypadków, w których pracownik nieświadczący pracy nabywa prawo do wynagrodzenia zaliczamy: 

• chorobę,
• urlop wypoczynkowy,
• zwolnienia okolicznościowe, 
• przerwy związane z warunkami pracy (np. szkolenia BHP), 
• przerwy wynikające z przepisów o czasie pracy,
• czas zwolnienia na poszukiwanie pracy, 
• czas pozostawania bez pracy w przypadku przywrócenia do pracy, 
• przerwy związane z uprawnieniami opiekunów dzieci np. przerwy na karmienie,
• czas przeprowadzenia badań lekarskich wstępnych oraz kontrolnych.

 

Ciekawostką są przypadki nieświadczenia pracy, które wynikają z autonomicznego prawa pracy. Prawo to zawiera uregulowania, które gwarantują pracownikowi odpłatne nieświadczenie pracy. Przykładem są tutaj święta branżowe np. Dzień Energetyka. 

 

Wynagrodzenie przestojowe

Ryzykiem produkcyjnym pracodawcy nazywamy brak możliwości wykonywania pracy, co zwiąże się z awariami maszyn, wypadkami przy pracy. Jest związane również z ryzykiem pracownika, ponieważ jego pojawienia się, pracownik w niektórych przypadkach otrzymuje niepełne wynagrodzenie. 

Samego pojęcia przestoju nie znajdziemy w kodeksie pracy, dlatego z pomocą przychodzi doktryna. Przestój to nieplanowana i przejściowa przerwa w wykonywaniu pracy, co jest spowodowane zaburzeniami w funkcjonowaniu zakładu pracy. Wywołują go nieprzewidziane okoliczności. Jest to także nieograniczona czasowo przerwa. Ważne jest jednak to, że przerwa ta nie może mieć charakteru ekonomicznego. 

 

Kiedy pracownik ma prawo do wynagrodzenia przestojowego

Pracownik może mieć roszczenie o wynagrodzenie przestojowe jeśli spełni takie kryteria jak:

• gotowość do wykonywania pracy,
• doznanie przeszkód w wykonywaniu pracy z przyczyn, które leżą po stronie pracodawcy. 

Faktyczna gotowość do pracy do stan, w którym pracownik psychicznie i fizycznie jest wolny do wykonywania pracy. Nie występują przeszkody do świadczenia pracy np. z powodu choroby. 

Jeśli chodzi o dyspozycję pracownika, to mówimy tutaj o tym, że pracownik na wezwanie pracodawcy może podjąć pracę. 

 

Ustalenie wynagrodzenia przestojowego

Jeśli zaistnieje przestój niezawiniony przez pracownika, to wówczas ma on prawo do wynagrodzenia, które wynika z jego osobistego zaszeregowania. Jest ono określone stawka godzinową bądź miesięczną. Stawka osobistego zaszeregowania to wynagrodzenie zasadnicze oraz dodatek funkcyjny, Jeśli jednak nie pojawił się ten składnik, wówczas pracownikowi należy się 60% wynagrodzenia. Ważny jest fakt, że wynagrodzenie przestojowe nie może być niższe niż wysokość minimalnego wynagrodzenia za pracę. Jeśli to pracownik ponosi winę za przestój, wówczas nie przysługuje mu wynagrodzenie przestojowe. 

Na czas przestoju pracodawca może powierzyć pracownikowi inną pracę, za którą przysługuje wynagrodzenie. Wynagrodzenie to nie może być jednak niższe od ustalonego wynagrodzenia. 

Kiedy przestój jest spowodowany warunkami atmosferycznymi, wówczas wynagrodzenie przestojowe przysługuje pracownikom zatrudnionym przy pracach, które są uzależnione od pogody, tylko jeśli przepisy tak stanowią. Można spotkać się ze stanowiskiem, że przerwy w pracy odbywającej się na świeżym powietrzu, nie są przestojem, bo nie zaburzają toku pracy.  

W sytuacji, kiedy pracodawca powierza inną pracę pracownikowi na czas przestoju, wówczas otrzymuje on wynagrodzenie przewidziane za wykonaną pracę.

 

Wynagrodzenie chorobowe

Z ryzykiem socjalnym wiąże się zawieszenie obowiązku świadczenia pracy. Wynika z niego zrównanie w zakresie wynagradzania tych właś nie okresów z okresem świadczenia pracy. Świadczenie to ma charakter szczególny, ponieważ pracodawca wypłacający pracownikowi wynagrodzenie w okresie jego niezdolności do pracy może domagać się roszczenia zwrotnego od podmiotu, który przyczynił się do tej niezdolności lub ją spowodował. 

 

Kiedy należy wypłacić wynagrodzenie chorobowe

Czasem usprawiedliwionej nieobecności w pracy z powodu choroby to czas:

• choroby lub odosobnienia w związku z chorobą zakaźną, która trwa łącznie do 33 dni w ciągu roku kalendarzowego,
• choroby lub odosobnienia w związku z chorobą zakaźną wówczas, kiedy pracownik ukończył 50 lat, która trwa łącznie do 14 dni w ciągu roku kalendarzowego (co ważne, niezdolność ta musi przypadać po roku kalendarzowym, w którym pracownik ukończył 50 lat),
• nieobecności wiążącej się z wypadkiem w drodze do pracy i z pracy we wskazanym wyżej okresie,
• choroby, która przypadła w czasie ciąży, 
• nieobecności, która jest spowodowana poddaniem się niezbędnym badaniom lekarskim dla dawców komórek, tkanek i narządów, 
• nieobecności wynikającej z poddania się zabiegowi pobrania tkanek, komórek i narządów. 

Ile wynosi wynagrodzenie chorobowe

Wynagrodzenie chorobowe stanowi 80% podstawy wymiaru, chyba że przepisy obowiązujące u konkretnego pracodawcy przewidują wyższe wynagrodzenie. Jeśli nieobecność jest związana z wypadkiem w drodze do pracy lub z pracy, choroby przypadającej w czasie ciąży, poddaniem się badaniom lekarskim dla kandydatów na dawców komórek, tkanek, wówczas wynagrodzenie chorobowe wynosi 100%. 

 

Nie wiesz czy należy Ci się zasiłek choroby i w jakiej wysokości? Nie otrzymałeś wynagrodzenia przestojowego?Skontaktuj się ze specjalistami z naszej kancelarii i zadbaj o swoje prawa pracownika.